طبق آمار جهانی که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده است، گیمیفیکیشن می‌تواند ۳۰.۱ درصد تعامل را افزایش دهد. این آمار برای یک مارکتر بسیار زیاد است. ما به این عدد می‌گویم جادوی گیمیفیکیشن! به فعالیت‌هایی که در راستای بازی‌وار سازی کار‌های روزمره انجام می‌شوند، گیمیفیکیشن می‌گویند. در این مقاله قصد داریم به چیستی گیمفیکیشن به‌پردازیم. همچنین راهنمای جامعی را در این باره به شما ارائه دادیم. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
گیمیفیکیشن چیست؟
گیمیفیکیشن از تمایلات درونی انسان استفاده می‌کند تا عملکرد افراد را افزایش دهد یا به اهداف خاصی برسد. رقابت، همکاری و موفقیت برخی از تمایلات درونی انسان است. احتمالا تاکنون به کارکرد بازی‌های مختلف دقت کرده‌اید، در این بازی‌ها مواردی مانند رقابت، همکاری و سیستم پاداش‌دهی وجود دارند. تمامی این موارد می‌توانند انسان را به سمتی سوق دهند.
اگر بخواهم بسیار ساده به سوال گیمیفیکیشن چیست پاسخ دهم می‌توانم بگویم در هر فعالیت غیرمرتبط با بازی که از مکانیزم‌های بازی استفاده می‌شود گیمیفیکیشن در جریان است. ملموس‌ترین مثال‌های گیمیفیکشن در اپلیکیشن‌هایی مانند اسنپ و دیجی‌کالا قابل مشاهده است. سیستم امتیازدهی و کلاب اپلیکیشن‌ها نوعی گیمیفیکیشن محسوب می‌شود. تعریف دیگری که از گیمیفیکیشن می‌توانیم ارائه دهیم این است: ترکیب انگیزه‌های بازی با فعالیت‌های روزمره.
امروزه بازاریابان برای بهبود فعالیت‌های بازاریابی سازمان از تاکتیک گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند. در واقع آن‌ها از اصول طراحی گیم در روش‌های بازاریابی استفاده می‌کنند. استفاده از گیمیفیکیشن در بازاریابی مدل‌های مختلفی دارد. مینی‌گیم‌ها، بازی‌های شانسی و سیستم پاداش‌دهی برخی از این مدل‌ها هستند.
اهمیت گیمیفیکیشن
گیمیفیکیشن تعامل مخاطبان را با استفاده از تسک‌هایی مانند بازی افزایش می‌دهد؛ همچنین با استفاده از گیمیفیکشن می‌توان بر رفتار کاربران و مشتریان تاثیراتی گذاشت. این بدان معنی است که می‌توان مشتریان را به سمتی که می‌خواهید هدایت کنید. با گیمیفیکیشن نه تنها می‌توانید تعداد بیشتری از مخاطبان را به مشتری تبدیل کنید؛ بلکه می‌توانید مشتریانتان را هم به خرید بیشتر تشویق کنید. طبق آمار ۶۰ درصد مشتریان گفته‌اند که تمایل بیشتری به خرید از برند‌هایی که از گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند دارند.
بیایید در بخش بعدی به‌طور دقیق به مزایای گیمیفیکیشن می‌پردازیم.
مزایای استفاده از گیمیفیکیشن
تعامل بیشتر و بهتر
امروزه که در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم و همه روزه در معرض بمب‌های اطلاعاتی هستیم، محتوا‌هایی بیشتر ما را جذب خود می‌کنند که عنصری از گیمیفیکیشن داشته باشند. به‌دلیل استفاده از اصول طراحی بازی در سیستم گیمیفیکیشن جذابیت آن برای مخاطبان بیشتر است.
بازاریابان هم به دنبال تعامل بیشتری با مخاطبان هستند، به‌همین دلیل استفاده از گیمیفیکیشن می‌تواند به آن‌ها کمک به‌سزایی کند.
بهبود حفظ اطلاعات
همان‌طور که بار‌ها در این مقاله تکرار کردیم افزودن مکانیزم‌های بازی به فرآیند‌های خسته‌کننده آن‌ها را جذاب‌تر می‌کند. این جذابیت می‌تواند منجر به حفظ بهتر اطلاعات شود. در واقع زمانی که یک محتوا برای مخاطب جذاب است، احتمال به یاد سپردن آن بیشتر است. علاوه بر این حفظ اطلاعات باعث بهبود تجربه کاربری هم می‌شود.
بهبود همکاری
انسان‌ها همواره به‌دنبال راهکار‌هایی هستند که در کنار یکدیگر با حداکثر بهره‌وری کار کنند. در واقع همکاری انسان‌ها با یکدیگر منجر به افزایش کیفیت کار‌ها می‌شود. در همین راستا استفاده از گیمیفیکیشن می‌تواند همکاری انسان‌ها در کنار یکدیگر را بهبود ببخشد. استفاده از مکانیزم‌های مانند مسابقه و رقابت یکی از مواردی است که همکاری افراد را اثر بخش‌تر می‌کند.
افزایش وفاداری برند
یکی از بزرگترین مزیت‌های گیمیفیکیشن استفاده آن برای افزایش وفاداری برند است. مارکتر‌ها همیشه به دنبال تبدیل لید‌ها به مشتری هستند؛ اما راه دیگری هم برای افزایش فروش است، آن هم افزایش وفاداریست! وفادر کردن مشتریان برند یکی از کار‌هایی است که شرکت‌ها همواره به دنبال آن هستند. این کار با گیمیفیکیشن انجام شدنی است. برای مثال امتیاز‌ها و سیستم‌های پاداش‌دهی از این دست فعالیت‌های گیمیفیکیشن است.
یا در مثالی دیگر سرویس کش‌بک یا بازگشت پول که اخیرا مورد توجه بسیاری از کسب‌و‌کار‌های ایرانی قرار گرفته هم جزئی از فعالیت‌های گیمیفیکیشن است.
شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن
روش‌های خلاقانه زیادی برای اجرای گیمیفیکیشن وجود دارد که ما در ادامه به ۴ شیوه‌ی رایج آن می‌پردازیم.
سیستم امتیازدهی
روش امتیازدهی یا پاداش‌دهی رایج‌ترین شیوه‌ای است که کسب‌و‌کار‌های ایرانی در سال‌های اخیر از آن در خدمات‌شان بهره می‌برند. در این روش کسبوکارها در ازای فعالیت‌های مشخص، به کاربران امتیاز می‌دهند. زمانی که این امتیاز‌ها به سطح خاصی رسید، کاربر می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. یا کسب‌و‌کار به‌ازای هر خرید امتیازی را به مشتری می‌دهد. بگذارید چند مثال از این روش بزنیم:
طاقچه، یک سرویس کتاب الکترونیک است. این سرویس سیستمی به‌نام «رویش» دارد که به ازای هر خرید از این سرویس تعدادی برگ به مشتری می‌دهد. علاوه بر این، میزان مطالعه کتاب در این سرویس هم دارای تعداد مشخصی برگ است. در سیستم رویش شما پس از جمع‌آوری برگ‌ها می‌توانید آن‌ها را به کد تخفیف تبدیل کنید و از آن استفاده کنید.
مینی‌گیم‌ها
بازی‌های کوتاهی که زمان کمی از مخاطبان می‌گیرند. این نوع بازی‌ها یکی دیگر از شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن هستند. همان‌طور که گفتم این بازی‌ها زمان کمی از مخاطب می‌گیرند و ساده هستند تا مخاطب بتواند به سرعت رقابت کند یا پاداشی به‌دست بیاورد. این مینی‌گیم‌ها شامل پازل‌ها و معما‌ها می‌شوند. معمولا کسب‌و‌کار‌هایی که برند صمیمی دارند از این بازی‌ها استفاده می‌کنند؛ البته باید بگویم که محدودیتی برای این شیوه گیمیفیکیشن وجود ندارد.
شانس و اقبال
مکانیزم‌های بر پایه شانس هم از شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن هستند. برای مثال گردونه‌های شانس یا کارت شانسی برای به‌دست آوردن یک جایزه جزئی از این شیوه هستند. بگذارید به مثال قبلی یعنی طاقچه بازگردیم. این نرم‌افزار در مناسبت‌های خاص یک گردونه شانس به پلتفرم خود اضافه می‌کند که دارای گزینه‌های مختلف مانند کد تخفیف یا اشتراک رایگان است. شما می‌توانید با چرخاندن آن گردونه یکی از آن گزینه‌ها را به‌دست بی‌آورید.
آزمون و پرسشنامه
به پنج سوال پاسخ درست دهید و ۷۰ درصد تخفیف دریافت کنید! احتمالا این‌چنین آزمون‌هایی را در وبسایت‌های مختلف مشاهده کرده‌اید. این نوع از آزمون‌ها هم روش گیمیفیکیشن هستند. در این روش گیمیفیکیشن مخاطب باید به سوالات پاسخ دهد و بر اساس پاسخ‌های درست جایزه دریافت کند؛ البته این روش فقط شامل آزمون نمی‌شود، صرفا برخی از پرسشنامه‌ها هم وجود دارند که فقط به‌دلیل پاسخ دادن به آن‌ها به مخاطبان جایزه می‌دهند.
اگر تا اینجا به این نتیجه رسیده‌اید که باید از گیمیفیکیشن در کسب‌و‌کار و استراتژی بازاریابی خود استفاده کنید، در بخش بعدی راهنمایی برای این کار برای شما آماده کردیم.
چگونه گیمیفیکیشن را در استراتژی بازاریابی خود پیاده کنیم؟
برای پیاده‌سازی گیمیفیکیشن در استراتژی بازاریابی خود چهار راه‌حل دارید. به‌طور کلی شما باید از بازی‌های وبسایتی، برنامه‌های وفاداری، به‌دست آوردن سطوح و نشان مجازی در بازاریابی استفاده کنید. در ادامه این موضوعات رو بیشتر توضیح می‌دهیم.
بازی‌های وبسایتی
بازی‌های وبسایتی دارای اشکال مختلفی هستند. این بازی‌ها می‌توانند یک پازل باشند یا یک بازی کارتی. حتی این بازی‌ها می‌توانند به شکل پاپ‌آپ وبسایت باشند. اما شکل بازی دارای اهمیت زیادی نیست، نکاتی که باید قابل توجه باشند ساده بودن و سریع بودن بازی است. بازی را به‌گونه‌ای طراحی کنید که معمولا کاربر در آن برنده شود و سریع بتواند آن را انجام دهد؛ همچنین در صورت نداشتن علاقه بتواند آن را ببندد.
برنامه‌های وفاداری
برنامه‌های وفاداری هم یکی از بهترین روش‌های گیمیفای کردن تجربه کاربری است. این کار با امتیاز دادن به کاربران انجام می‌شود. به‌طوری که کاربران پس از انجام هر خریدی مقداری امتیاز به‌دست می‌آورند که بعد‌ها می‌توانند آن‌ها را تبدیل به تخفیف و کوپن کنند.
به‌دست آوردن سطوح
روش دیگری که باعث حفظ تعامل مشتریان با برند می‌شود، اعطای سطح‌های مختلف به مشتریان است. این یک روش خوب برای اپلیکیشن‌ها است. در این روش گیمیفیکیشن شما سطوحی را مشخص می‌کنید که کاربران با انجام شرایط آن می‌توانند به سطوح دست پیدا کنند. باشگاه آگاه یکی از مثال‌های خوب این روش است. کاربران آگاه با رسیدن به اهداف مشخص قله‌های خود را ارتقا می‌دهند. قله‌ها همان سطوح هستند.
نشان مجازی
نشان‌های مجازی و جایزه بابت اقدامات مشخص می‌تواند مشتریان را به بازگشت ترغیب کند. همچنین مشتریان را به‌دست آوردن جایزه‌های بعدی تشویق می‌کند.
گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ
از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ بسیار استفاده می‌شود. بیشترین استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ، در کمپین‌های دیجیتال است. احتمالا در اینستاگرام یا توییتر کمپین‌هایی را مشاهده کردید که قوانین خاصی دارند و با انجام دادن آن‌ها وارد قرعه‌کشی می‌شوید. برای مثال برخی از کسبوکارها در اینستاگرام پست‌های جایزه دار منتشر می‌کنند و به افرادی که یک اکانت را زیر آن پست منشن کنند فرصت شرکت در قرعه کشی می‌دهند.
یا در مثالی دیگر در توییتر، برند رامک در یک کمپین مجازی، مجموعه‌ای از اصطلاحات توییتری را تبدیل به شخصیت کرده بود و به کاربران گفته بود که توییت را کوت کنند و شخصیت خودشان را مشخص کنند. این کمپین اخیرا اجرا شد و در سطح توییتر فارسی بسیار درخشید.
اما گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ تنها به کمپین‌ها محدود نمی‌شود. بسیاری از روش‌های گیمیفیکیشن مانند بازی‌های وبسایتی و برنامه‌های وفاداری در دیجیتال مارکتینگ اجرا می‌شوند.
جمع‌بندی
امیدوارم از این مقاله استفاده کرده باشید و برایتان مفیده واقع شده باشد. در این مقاله تلاش کردیم به مفاهیم و انواع گیمیفیکیشن بپردازیم. شیوه‌های رایج را به اشتراک بگذاریم و راهنمایی برای استفاده از آن بهتان ارائه دهیم. شما می‌توانید از سیستم گیمیفیکیشن نه تنها در مارکتینگ؛ بلکه در حوزه‌های منابع انسانی و آموزش هم استفاده کنید. آیا تا به‌حال تجربه استفاده از گیمیفیکیشن را داشته‌اید؟ در بخش نظرات برایمان بنویسید!
ممنون کاربردی بود
خواهش می‌کنم. 😊