هر ویدیویی که در موبایل، تلویزیون و یا سیستم خود تماشا میکنید، دارای فرمت خاصی است که هر کدام از این فرمتها، کاربردها و ویژگیهای گوناگون خود را دارند. به همین خاطر، برای آنکه بتوانید بهترین فرمت ویدئو را انتخاب کنید، بهتر است ابتدا آنها را بشناسید.
در این مقاله قصد داریم، شما را با انواع فرمتهای ویدیویی آشنا کنیم و بهترین سایتها، اپلیکیشنها و نرمافزارهای تغییر فرمت ویدیو را به شما معرفی کنیم تا بتوانید فرمت ویدیوهای خود را به راحتی تغییر دهید. با ما همراه باشید.
فرمت ویدیو چیست و از چه بخشها تشکیل شده است؟
یک محفظه و یک کدک دو بخش اصلی هر فایل ویدیویی هستند. فرمت ویدئو محفظهای است که صدا، تصویر ویدیو، زیرنویس و هر ابرداده دیگری را ذخیره میکند. کدکها دادههای چندرسانهای مانند صدا و تصویر را رمزگذاری و رمزگشایی میکنند.
هنگام ضبط یک ویدیو، وظیفهی کدک ویدئویی و صوتی این است که تصویر و صدا را رمزگذاری و فشرده کنند و پس از آن، ویدیو و صدای کدگذاری شده را همگامسازی کنند و در محفظه رسانه، که همان فرمت فایل است ذخیره کنند.
بهترین انواع فرمتهای ویدیو
هر سال، فرمتهای ویدئویی دیجیتال جدیدی منتشر میشوند که کیفیت، اندازه فایل و پخش ویدیو را بهبود میبخشند. با این حال، تا زمانی که فرمتهای فایل ویدیویی بیشماری وجود دارد، انتخاب مناسب برای نیازهای شما چالش برانگیز میشود.
در زیر، لیستی از متداولترین فرمت فایلهای ویدئویی را آوردهایم و در مورد سازگاری، پلتفرمهای مورد استفاده، مزایا و معایب هر کدام به صورت جداگانه صحبت کردهایم.

AVI
فرمت فایلهای AVI در سال ۱۹۹۵ توسعه یافتند و یکی از قدیمیترین فرمتهای ویدئویی به حساب میآیند. به دلیل قدمت زیاد و کارایی خوب، فایلهای AVI توسط بسیاری از وبسایتها و نرمافزارها پذیرفته میشوند که همین موضوع برای بسیاری از تولیدکنندگان محتوای ویدیویی یک مزیت قابل توجه است. با این حال، AVI فایلهای ویدیویی با حجم سنگینی هستند که میتوانند فضای قابل توجهی را در سیستم شما اشغال کنند. همچنین، فایلهای AVI برای استریم یا پخش زنده، مناسب نیستند؛ زیرا ممکن است در طول پخش محتوای آنلاین، با تاخیر مواجه شوند.
AVI برای کاربرانی که نیاز به آپلود ویدیوهای خود در بسیاری از پلتفرمها یا استفاده از آنها در مرورگرها یا ویندوزهای مختلف دارند، بهترین گزینه است، زیرا تقریبا در همه جا پذیرفته میشوند.
مزایا | معایب |
مورد قبول اکثر نرمافزارها و وبسایتها | حجم فایل ویدیویی بسیار زیاد |
سازگار با تمام سیستم عاملها از جمله: MAC، Windows، Linux و غیره | برای پخش زنده و استریم مناسب نیست |
برای ضبط DVD کار میکند | کم کردن حجم فایل میتواند باعث کم شدن کیفیت شود |
MKV
فایلهای MKV در روسیه توسعه یافته شدهاند و مخفف Matroska Multimedia Container هستند. اسم این فرمت اشاره به عروسکهای تودرتوی محبوب روسی دارد. MKV برای پروژههایی ایدهآل است که در آنها نیاز به ذخیره کدکها و اطلاعات مختلفی مانند زیرنویسها، منوها و غیره دارید. به همین دلیل، MKV برای پروژههای ویدیویی که در تلویزیون یا رایانه با استفاده از رسانه منبع باز مشاهده میشوند ایدهآل هستند. همچنین MKV یک فرمت غیراختصاصی است که جامعه بزرگی از کاربران میتوانند بدون مشکل به آن دسترسی داشته باشند.
مزایا | معایب |
مرورگرهای وب و پخشکنندههای ویدیویی بیشتری این قالب را میپذیرند | با بسیاری از دستگاه های اپل سازگار نیست |
ایدهآل برای ویدیویی که در تلویزیون یا رایانه با پخشکننده رسانه مشاهده میشود | هنگام فشردهسازی کیفیت خود را از دست میدهند |
ممکن است مشکلات صوتی بیشتری نسبت به باقی فرمتها داشته باشد |
MOV
MOV که معمولا به عنوان فرمت ویدئویی QuickTime نیز شناخته میشود، توسط اپل توسعه یافته است. فایلهای MOV با کیفیت بالا و مشابه MP4ها هستند زیرا میتوانند شامل صدا، ویدئو، زیرنویس و موارد دیگر در یک فایل باشند. بزرگترین اشکال آن این است که در اکثر پخشکنندههای ویدیوی دیگر خارج از پخش کننده QuickTime قابل پخش نیست. کاربران ویندوز می توانند MOV را با دانلود پخشکننده QuickTime باز کنند، اما همیشه برای کاربران اپل مناسبتر خواهد بود.
در حالی که، حجم فایلهای MOV، کم هستند اما معمولا ویدیوهای باکیفیتی را ارائه میدهند. این ویژگی یک مزیت عالی برای در کاربران به شمار میآید. همچنین بسیاری از افرادی که در صنعت فیلم و رسانه حضور فعال دارند؛ به طور خاص از MOV استفاده میکنند.
مزایا | معایب |
به دلیل حجم کم و کیفیت بالا برای وب عالی هستند | بیشتر اوقات باید روی پخشکننده QuickTime پخش شود |
با سایر فرمتهای ویدیویی به خوبی کار میکند | |
به دلیل حجم کوچک و قابلیت تقسیم بندی برای تدوینگرهای ویدیو گزینهی مناسبی است |
MP4
MPEG-4 Part 14 یا MP4 یکی از اولین فرمتهای فایلهای ویدئویی دیجیتال است که در سال ۲۰۰۱ معرفی شد. اکثر پلتفرمها و دستگاههای دیجیتال از MP4 پشتیبانی میکنند. فرمت MP4 میتواند فایلهای صوتی، فایلهای ویدئویی، تصاویر ثابت و متن را ذخیره کند. علاوه بر این، MP4 با حفظ اندازه فایل نسبتاً کوچک، ویدیویی با کیفیت بالا ارائه میدهد.
مزایا | معایب |
سازگار با Windows Media Players، iTunes، Apples، GOM player و غیره | ممکن است کاهش جزئی در وضوح ویدیو و عمق رنگ داشته باشد |
مورد قبول اکثر پلتفرمهای اشتراکگذاری ویدیو | |
برای پخش آنلاین ویدیو عالی است | |
فرمت ویدیویی پذیرفته شدهی جهانی |
FLV
FLV توسط Adobe Flash Player توسعه داده شده است. این فرمت یکی از محبوبترین فرمتهای ویدئویی است که تقریبا توسط تمامی پلتفرمهای ویدیویی و مرورگرها پشتیبانی میشود. فرمت FLV انتخاب مناسبی برای پلتفرمهای پخش زنده ویدیو مانند آپارات و یوتیوب است. فایلهای FLV نسبتا کم حجم هستند و همین موضوع دانلود آنها را آسان میکند. تنها مشکل این فرمت این است سیستم عامل iOS را پشتیبانی نمیکند.
مزایا | معایب |
ساخته شده توسط کمپانی Adobe Flash Video | دستگاههایی که iOS هستند را پشتیبانی نمیکند |
برای بازی و محتواهای ویدیویی مناسب است | |
اغلب در پلتفرمهایی که پخش زنده دارند؛ از FLV استفاده میشود |
WEBM
WEBM یا HTML5 یک فرمت ویدئویی منبع باز است که توسط گوگل در سال ۲۰۱۰ توسعه داده شده است. WEBM با HTML سازگار است و یک انتخاب عالی برای ویدیوهای آپلود شده در مرورگر به شمار میآید. مهمترین مزیت این فرمت ویدیویی این است که برای فشردهسازی و باز کردن دادههای ویدیویی انرژی زیادی از رایانه شما نمیگیرد. هدف از این طراحی فعال کردن پخش آنلاین ویدیو در تقریبا هر دستگاهی مانند: تبلت، دسکتاپ، موبایل و تلویزیونهای هوشمند است.
مزایا | معایب |
WEBM یک منبع باز که دائما در حال تغییر و بهروزرسانی است | نیاز به HTML برای باز کردن و پخش کردن دارد. |
زمان بارگذاری WEBM در وب نسبت به سایر فرمتهای ویدیویی سریعتر است | |
برای فشردهسازی یا خارج کردن از حالت فشرده به سیستم پرقدرتی نیاز ندارد | |
انتخاب عالی برای به اشتراکگذاری ویدیو با افراد زیادی به صورت آنلاین |
بهترین سایتهای آنلاین تغییر فرمت ویدیو
online-convert
سایت online-convert به صورت رایگان و آنلاین فرمت ویدیوهای شما را از فرمتهای مختلف به 3g2- 3gp- AVI- FLV- MKV- MOV- MP4- MPG- OGV-WMV و WEBM تبدیل میکند و باکیفیتی مناسب به شما خروجی میدهد. کار کردن با این سایت بهقدری ساده است که تنها نیاز است ویدیو خود را بارگزاری کنید و فرمت دلخواه خود را انتخاب کنید تا خروجی مورد نظر را دریافت کنید. این سایت علاوهبر تغییر فرمت ویدیو، فرمتِ عکس، صوت و… را نیز تغییر میدهد.
freeconvert
سایت freeconvert رابط کاربری سادهای دارد و فرمتهای 3GP- AVI- FLV-MKV-MOV-MP4- OGV- WEBM و WMV را پشتیبانی میکند. ویژگی خوبی که این سایت دارد؛ پشتیبانی از اضافه کردن فایل از فضاهای ابری مانند Dropbox و Google Drive به آن است.
Zamzar
سایت Zamzar یکی از بهترین سایتهای تبدیل آنلاین فرمت ویدیو به انواع فرمتهای موجود است. این سایت بیش از ۱۱۰۰ فرمت را پشتیبانی میکند و شما میتوانید علاوهبر ویدیو، انواع اسناد، عکسها و صداها را تغییر فرمت دهید. کار کردن با این سایت مثل باقی سایتهایی که بالا اشاره کردیم راحت است و تنها نیاز است ویدیوی خود را به اضافه کرده، فرمت دلخواه را انتخاب و منتظر خروجی باکیفیت از ویدئوتان بمانید.
بهترین نرمافزارهای تغییر فرمت ویدیو برای ویندوز و مک
HandBrake
هندبریک، یک نرمافزار همه چیز تمام برای سیستم عامل مک، ویندوز و لینوکس است که قابلیتهای بیشمار آن باعث شده است که به یکی از ایدهآلترین گزینههای موجود در بین کاربران تبدیل شود. در این نرمافزار میتوانید انواع فرمتهای ویدیو را به فرمت MP4 و MKV تبدیل کنید و در صورت نیاز آن فایل را فشرده کنید.
Any Video Converter Ultimate
یک نرمافزار بسیار قدرتمند برای تغییر فرمت و ویرایش فایلهای صوتی و تصویری است. این نرمافزار برای ویندوز ۷ به بالا مناسب است و فرمتهای MP4, MPEG, VOB, WMV, 3GP, 3G2, MKV MOD, M2TS, RMVB, AVI, MOV, FLV, F4V, DVR-MS, TOD, DV MXF, OGG, WEBM و… را پشتیبانی میکند.
بهترین اپلیکیشنهای تغییر فرمت ویدیو برای اندروید و iOS
Video Converter
اپلیکیشن Video Converter، بهترین اپلیکیشن تغییر فرمت و فشردهساز ویدئو در گوگلپلی است که تقریبا از تمامی فرمتهای ویدئویی پشتیبانی میکند و شما میتوانید تنها با چند کلیک به فرمت ویدیویی دلخواه خود برسید. همچنین این اپلیکیشن، یک ویرایشگر صوتی ویدیویی حرفهای است که به شما این امکان را میدهد که فایلهای صوتی و تصویری خود را به صورت جداگانه ویرایش کنید و به فرمت دلخواه خود تغییر دهید.
Video Converter, Compressor
این اپلیکیشن، یکی از سریعترین اپلیکیشنهای تغییر فرمت و فشردهساز ویدیوها برای اندروید و iOS است. رابط کاربری این برنامه بهقدری ساده و شیک است که هر فردی با هر میزان توانایی در استفاده از اپلیکیشنهای ویدیویی، میتواند به راحتی فرمت ویدیویی خود را تغییر دهد و آن را فشرده کند و آن را هر کجا که خواست، منتشر کند. اپلیکیشن Video Converter, Compressor، از فرمتهای مختلفی نظیر: MP4، FLV، MPEG-1،2، MOV، MKV، WMV، AVI، VOB، 3GP، SWF، MP3، AAC،WAV و… پشتیبانی میکند.
آموزش تبدیل فرمت ویدیو در کامپیوتربا نرمافزار HandBrake
مرحله اول: نرمافزار هندبریک را براساس سیستمعامل سیستم خود دانلود و نصب کنید.
مرحله دوم: نرمافزار را باز کرده و ویدیو مورد نظر خود را از فایل مربوطه درون سیستم بکشید و در نرمافزار رها کنید.
مرحله سوم: در قسمت Summary میتوانید پیشنمایشی از کار خود ببینید. از قسمت Format که در چپ تصویر قابل مشاهده است، میتوانید فرمتهای MP4 و MKV را انتخاب کنید.

مرحله چهارم: در پایین تصویر Browse را زده و محلی که تمایل دارید در آن جا فایل شما ذخیره شود را انتخاب کنید.
مرحله پنجم: در این مرحله روی گزینه Start Encode زده و منتظر بمانید، نوار سبز رنگ به انتها برسد تا ویدیو شما با فرمت انتخابی (MP4 یا MKV) در محل موردنظر ذخیره شود.

آموزش تبدیل فرمت ویدیو در موبایل با اپلیکیشن Video Converter, Compressor
مرحله اول: اپلیکیشن Video Converter, Compressor را از اپاستور یا گوگلپلی دانلود و در موبایل خود نصب کنید.
مرحله دوم: در این مرحله اپلیکیشن از شما اجازه میگیرد تا بتواند به گالری شما دسترسی پیدا کند، روی Allow زده تا پیام مربوطه رد شود.
مرحله سوم: از بین گزینههای موجود روی Video Converter بزنید.

مرحله چهارم: در این قسمت، اپلیکیشن مجدد از شما اجازه میگیرد تا بتواند دیتای شما را بخواند و ذخیره کند. شما در این مرحله با اجازه دادن به اپلیکیشن میتوانید به مرحله بعد بروید.
مرحله پنجم: از قسمت Browse ویدیوی خود را از گالری موبایل به اپلیکیشن اضافه کنید.
مرحله ششم: حالا روی گزینه Next زده و برای انتخاب فرمت دلخواه خود، روی Format بزنید.

مرحله هفتم: بر روی گزینهی Convert زده و برای فایل ویدیویی خود اسم مناسبی انتخاب کنید، سپس روی Start Now بزنید تا فایل شما در موبایلتان ذخیره شود.
سخن آخر
اگر میخواهید فایلهای ویدیویی بهینهشده خود را بدون مشکل در وبسایتهای متفاوت بارگزاری کنید، پیشنهاد ما این است که از فرمتهای WebM و MP4 استفاده کنید. چراکه اکثر پخشکنندههای ویدیو این دو فرمت را پشتیبانی میکنند و در پخش آنلاین نیز بدون تاخیر، محتوای شما را نمایش میدهند. همچنین آپارات به عنوان بزرگترین سایت به اشتراکگذاری ویدیو در ایران، به شما این امکان را میدهد که ویدیوهای خود را با ۴۰ فرمت متفاوت از جمله: MP4 ،MOV ،MPV ،Webm و… در کانال خود بارگذاری کنید.
ممنون که تا انتهای مقاله با ما همراه بودید، امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
اگرسوالی را برایتان بیجواب گذاشتهایم، لطفا در قسمت کامنتها برایمان بنویسید تا سریعا پاسخگو باشیم.
از این طرح خوشم امود
چقدر عالی